Chondromalacja rzepki

Spis treści:

1. Definicja chondromalacji

2. Patofizjologia

3. Objawy

4. Przyczyny

5. Powikłania

6. Przygotowanie do wizyty u lekarza ortopedy

7. Badanie i diagnoza

8. Metody leczenia

Definicja

Patofizjologia

Objawy

Przyczyny

Zespół bólu rzepkowo-udowego wiąże się często z:

• Wiekiem. Zespół bólu rzepkowo-udowego typowo dotyczy dorastającej młodzieży i młodych osób dorosłych. Problemy ze stawem kolanowym u osób starszych są częściej związane ze zwyrodnieniem stawów.

• czynniki ostre:
  • -Bezpośredni uraz
  • Zwichnięcie lub podwichnięcie rzepki
• czynniki przewlekłe:
  • Niestabilność rzepkowo-udowa
  • fałd błony maziowej trący o chrząstkę podczas ruchów
  • Zespół bocznego przyparcia rzepki
  • Dysproporcja głów mięśnia czworogłowego
  • Osłabienie mięśnia obszernego przyśrodkowego uda
  • Uprawianie niektórych sportów. Bieganie i uprawianie sportów związanych ze skakaniem może wywierać duże obciążenie na Twoje kolana, szczególnie jeśli niedawno zwiększyłeś intensywność treningu.

Powikłania

Przygotowanie do wizyty

• Czy doznałeś kiedykolwiek urazu kolana?
• Kiedy rozpoczęły się objawy?
• Czy w przeszłości wykonywałeś zdjęcie rentgenowskie lub inne badania obrazowe kolana? (Jeśli tak, postaraj się przynieść kopię wyników na wizytę)
• Jakie leki lub suplementy przyjmujesz?

Twój lekarz może zadać Ci niektóre z poniższych pytań:

• Jak opisałbyś swój ból kolana?
• W którym miejscu dokładnie odczuwasz ból?
• Czy jakaś specjalna aktywność sprawia, że ból się zmniejsza lub nasila?
• Czy ostatnio zwiększyłeś intensywność swojej aktywności fizycznej?
• Jakich domowych metod leczenia próbowałeś do tej pory? Czy były skuteczne?

Badania i diagnoza

• Zdjęcie rentgenowskie. Niewielka liczba promieniowania przenika przez Twoje ciało podczas tworzenia obrazu rentgenowskiego. Ta metoda dobrze obrazuje kość, ale jest mniej efektywna w obrazowaniu tkanek miękkich.
• Tomografia komputerowa. Tomografia komputerowa łączy ze sobą zdjęcia rentgenowskie wykonane pod różnym kątem, żeby stworzyć przekroje narządów wewnętrznych. Tomografia komputerowa może uwidaczniać zarówno kości jak i tkanki miękkie, ale badanie to emituje znacznie wyższe dawki promieniowania, niż zwykle zdjęcie rentgenowskie.
• USG - dobrze obrazuje tkanki miękkie, umożliwia też badanie dynamiczne - w rzeczywistym czasie ruchu stawu.
• Rezonans magnetyczny. Dzięki wykorzystaniu fal radiowych i silnego pola magnetycznego, rezonans magnetyczny wytwarza bardzo dokładne obrazy kości i tkanek miękkich. Jednakże rezonans magnetyczny jest dużo droższy niż zdjęcie rentgenowskie lub tomografia komputerowa.

Klasyfikacja oceniająca stopień zaawansowania choroby:

Stopień 1

Miejscowe rozmiękanie, bez przerwania ciągłości powierzchni

Stopień 2

Postrzępienie lub powstanie szczelin

Stopień 3 

Szczeliny sięgające do kości, obraz ‘mięsa kraba’

Stopień 4

Odsłonięcie kości, uszkodzenie pełnej grubości chrząstki

Metody leczenia

• Ćwiczenia rehabilitacyjne. Specyficzne ćwiczenia mogą wzmocnić mięśnie, które podpierają kolano i kontrolują ustawienie kończyny, takie jak mięsień czworogłowy uda, ścięgno udowe i mięśnie wokół biodra (zwłaszcza mięsnie odwodziciele uda)
• Stabilizatory.  Stabilizatory kolana lub wkładki obuwnicze mogą pomóc w ochronie stawu i poprawić ustawienie rzepki.
• Plastrowanie (taping). Twój fizjoterapeuta może pokazać Ci jak plastrować Twoje kolano, żeby zmniejszyć ból i zwiększyć zdolność do wykonywania ćwiczeń. 
• Okłady z lodu. Ochładzanie kolana po wysiłku może być pomocne.
• Sporty bezpieczne dla stawu kolanowego. Podczas rekonwalescencji, możesz ograniczyć swoją aktywność do uprawiania sportów mniej obciążających kolana, takich jak jazda na rowerze i pływanie.

Leczenie operacyjne i inne zabiegi

Jeżeli metody leczenia zachowawczego nie są skuteczne, Twój lekarz może zasugerować:

• Artroskopię. Podczas tego zabiegu lekarz wprowadza artroskop – urządzenie cienkie jak ołówek, wyposażone w kamerę i źródło światła – do Twojego kolana przez niewielkie nacięcie.  Narzędzia chirurgiczne są wprowadzane przez artroskop, żeby usunąć uszkodzone fragmenty chrząstki. 

• Operacyjne przywrócenie prawidłowego ustawienia rzepki. W poważniejszych przypadkach chirurg może wykonać operację kolana, celem przywrócenia prawidłowego kąta ustawienia rzepki lub zmniejszenia nacisku na chrząstkę.
• Przecinanie troczków rzepki
• Miejscowe wycięcie i podchrzęstne wiercenie/abrazja
• Boczne uwolnienie rzepki

Zapobieganie 

• Utrzymuj siłę mięśni. Silne mięśnie czworogłowe uda i odwodziciele uda pomagają w utrzymywaniu równowagi kolana podczas ćwiczeń.
• Przemyśl prawidłowe ustawianie nóg  i swoją technikę. Zapytaj swojego lekarza lub fizjoterapeutę o ćwiczenia zwiększające elastyczność i siłę, żeby ulepszyć Twoją technikę wykonywania skoków, biegania i wykonywania obrotów, a także by rzepka przesuwała się prawidłowo w obrębie rowka w kości udowej. Szczególnie ważne jest wykonywanie ćwiczeń dla zewnętrznych mięśni uda, żeby zapobiec kierowaniu się kolana do wewnątrz, na przykład podczas kucania, lądowania po skoku lub schodzenia ze stopnia.
• Pozbądź się nadmiarowych kilogramów. Jeżeli cierpisz na nadwagę, utrata dodatkowych kilogramów zmniejszy obciążenie wywierane na kolana.
• Rozgrzewka. Przed bieganiem lub jakimkolwiek innym wysiłkiem fizycznym, wykonaj 5-minutową rozgrzewkę o lekkiej intensywności.
• Rozciąganie. Zwiększaj elastyczność dzięki lekkim ćwiczeniom rozciągającym.
• Stopniowo zwiększaj intensywność wysiłku. Unikaj nagłych zmian w intensywności ćwiczeń.
• Uważnie dobieraj buty. Upewnij się, że Twoje buty są dobrze dopasowane i absorbują wstrząsy. Jeśli cierpisz na płaskostopie, rozważ stosowanie wkładek obuwniczych.