Orthokine
2025-01-19Największe doświadczenie w Polsce: - ból kolana, biodra (stawów)- chrząstka stawowa (chondromalacja)- medycyna sportowa (ścięgna, mięśnie) Terapia Orthokin...
więcej
Spis treści:
1. Wstęp
2. Anatomia
3. Opis
4. Przyczyna
5. Objawy
7. Leczenie
1. Wstęp
Łąkotka jest klinowatą chrzęstną strukturą, która znajduje się pomiędzy kośćmi kolana i pełni funkcję amortyzatora, chroniącego kości podczas wykonywania ruchów. Każde kolano ma dwie łąkotki.
Zdrowe łąkotki mają kształt półksiężyca (angielskie słowo meniscus, czyli łąkotka, pochodzi z greckiego słowa oznaczającego półksiężyc). Łąkotka dyskowata jest grubsza niż normalna i często ma owalny lub dyskowaty kształt. Jest bardziej podatna na uszkodzenia niż łąkotka o prawidłowym kształcie.
Niektóre osoby, które posiadają łąkotkę tarczowatą mogą przez całe życie nie mieć z tego powodu żadnych dolegliwości. U wielu osób dochodzi jednak do wystąpienia problemów ze stawem kolanowym, związanych z łąkotką tarczowatą. Objawy często pojawiają się w dzieciństwie. Jeśli u pacjenta występuje bolesne kolano, łąkotka może być źródłem patologii.
2. Anatomia
Rys.1. Anatomia łąkotki
Łąkotka działa jak amortyzator wstrząsów pomiędzy Twoją kością udową a kością piszczelową. Chroni ona cienką chrząstkę stawową, która pokrywa końce kości oraz ułatwia zginanie i prostowanie stawu kolanowego.
W stawie kolanowym znajdują się dwie łąkotki: łąkotka przyśrodkowa, po wewnętrznej stronie kolana oraz łąkotka boczna, po stronie zewnętrznej.
Łąkotki są przymocowane do kości piszczelowej poprzez silna tkankę, noszącą nazwę więzadła łąkotkowo-udowego. To więzadło zapewnia również dopływ krwi do niewielkiej części łąkotki.
3. Opis
W wielu przypadkach łąkotka dyskowata ma kształt półkolisty lub kolisty, a nie półksiężycowaty. Najczęściej występuje w bocznej (zewnętrznej) części kolana, czasami znajduje się w obu kolanach.
Typy łąkotki tarczowatej (dyskowatej)
Istnieją trzy rodzaje łąkotki dyskowatej:
- Niecałkowita. Łąkotka jest nieco grubsza i szersza niż prawidłowa.
- Całkowita. Łąkotka całkowicie pokrywa kość piszczelową.
- Hipermobilna typu Wrisberga. Występuje przy braku więzadła łąkotkowo-udowego, które przytwierdzałoby łąkotkę do kości piszczelowej. Bez tego więzadła, nawet łąkotka o normalnym kształcie może czasami wślizgiwać się do stawu i wywoływać ból, a także uczucie blokowania i przeskakiwania kolana.
Rys. 2. Przekroje przez łąkotki tarczowate typu całkowitego i niecałkowitego
Uszkodzenie łąkotki tarczowatej - objawy
Łąkotka dyskowata jest bardziej podatna na uszkodzenia niż prawidłowa łąkotka. Pogrubiała łąkotka o nieprawidłowym kształcie ma większe ryzyko zaklinowania się w stawie kolanowym lub rozdarcia. Jeśli więzadło łąkotkowo-udowe nie przytwierdza łąkotki do kości piszczelowej, ryzyko urazu jest jeszcze większe.
Gdy dojdzie do urazu, nawet prawidłowa łąkotka z trudem ulega gojeniu. Jest to spowodowane niewystarczającym zaopatrzeniem w krew, przez co substancje odżywcze niezbędne do procesu gojenia nie mogą dotrzeć do uszkodzonych tkanek.
W wielu przypadkach łąkotki tarczowatej pacjenci mogą odczuwać objawy, mimo, że nie wystąpiło uszkodzenie łąkotki.
4. Przyczyna
Przyczyna występowania łąkotki dyskowatej nie jest znana. Jest ona wrodzonym (obecnym przy urodzeniu) defektem.
Do uszkodzenia łąkotki tarczowatej często dochodzi podczas ruchów skrętu kolana, na przykład w trakcie uprawiania sportów wymagających wykonywania obrotów lub nagłych zmian kierunku.
5. Uszkodzenie łąkotki - Objawy
Do najbardziej powszechnych objawów łąkotki dyskowatej lub jej uszkodzenia należą:
- ból,
- sztywność lub obrzęk,
- uczucie przeskakiwania, trzaskania lub blokowania się kolana,
- wrażenie, że kolano ‘ucieka’,
- niemożność pełnego wyprostowania kolana.
6. Badanie lekarskie
Wywiad lekarski i badanie przedmiotowe
Po omówieniu z lekarzem przeszłości medycznej Twojego dziecka i wszelkich istotnych faktów, które miały miejsce przed wystąpieniem objawów, lekarz zbada staw kolanowy Twojego dziecka. U Twojego dziecka może występować tkliwość na dotyk w miejscu, gdzie kości dochodzą do siebie.
W celu badania pod kątem obecności łąkotki dyskowatej, lekarz będzie obracał kolano Twojego dziecka, przy zgiętym i wyprostowanym stawie. W wielu przypadkach łąkotki tarczowatej pojawia się wrażenie trzeszczenia lub zgrzytania w stawie. Czasami można je nawet usłyszeć. Objawy uszkodzenia łąkotki mogą być różne, a w skrajnych przypadkach łąkotka może wyskoczyć ze stawu kolanowego i uwidocznić się pod skórą.
Zdjęcie rentgenowskie (RTG)
Mimo, że zdjęcie rentgenowskie nie zobrazuje uszkodzenia tkanek miękkich, takich jak łąkotka, może uwidocznić inne nieprawidłowości w obrębie kolana. Ponadto, ze względu na to, że łąkotka dyskowata jest pogrubiała, przestrzeń między kością udową a kością piszczelową, w bocznej części kolana, może być poszerzona na zdjęciu rentgenowskim.
Badanie metoda rezonansu magnetycznego (RM)
To badanie pozwala otrzymać dokładne obrazy tkanek miękkich stawu kolanowego i jest najlepszym badaniem obrazowym w diagnostyce łąkotki dyskowatej.
Rezonans magnetyczny może uwidocznić nieprawidłowy kształt łąkotki tarczowatej oraz jej uszkodzenie. Jednakże rzadki podtyp łąkotki dyskowatej, typu Wrisberga nie może być wykryty w badaniu metodą rezonansu magnetycznego, ponieważ schorzenie to uwidacznia się jedynie podczas poruszania się pacjenta.
Badanie metodą rezonansu magnetycznego wymaga leżenia nieruchomo przez 30-45 minut. Z tego powodu wielu młodszych pacjentów wymaga leków uspokajających lub uśpienia, by można było przeprowadzić badanie.
7. Leczenie łąkotki
Niekiedy ortopeda odkrywa obecność łąkotki dyskowatej, gdy bada staw kolanowy z innej przyczyny. Jeżeli łąkotka tarczowata nie wywołuje żadnych dolegliwości, leczenie może nie być konieczne.
Jednakże, jeśli łąkotka tarczowata wywołuje ból, trzeszczenie kolana lub inne objawy, ortopeda prawdopodobnie zaleci zabieg artroskopowy.
Artroskopia stawu kolanowego jest jednym z najczęściej wykonywanych zabiegów.
Podczas operacji artroskopii ortopeda wykonuje kilka niewielkich nacięć wokół kolana i wsuwa do stawu niewielką kamerę, zwaną artroskopem. Kamera wyświetla obraz na ekranie telewizora, a ortopeda wykorzystuje go do kierowania miniaturowymi narzędziami chirurgicznymi.
Większość zabiegów artroskopowych jest wykonywanych ambulatoryjnie. Pacjenci zwykle wracają do domu w ciągu kilku godzin po zabiegu.
Żeby procedura była bezbolesna, pacjent otrzymuje znieczulenie. Istnieje kilka metod znieczulenia: znieczulenie miejscowe i regionalne znosi czucie tylko na pewnym obszarze ciała, a pacjent pozostaje przytomny.
Podczas znieczulenia ogólnego pacjent zostaje uśpiony. Większość dzieci otrzymuje znieczulenie ogólne podczas zabiegu artroskopii.
Metoda leczenia zależy od typu łąkotki dyskowatej.
- Łąkotka tarczowata całkowita i niecałkowita, bez uszkodzeń, typowo jest leczona metodą tzw. sauceryzacji, czyli procedury, podczas której łąkotka jest przycinana i odtwarzany jest jej prawidłowy półksiężycowaty kształt.
- Jeśli łąkotka tarczowata jest uszkodzona, ortopeda może przeprowadzić zabieg sauceryzacji, a następnie odciąć naderwany fragment. Niektóre rozdarcia można naprawić za pomocą szwów, bez konieczności usuwania fragmentów.
- W przypadku hipermobilnej łąkotki dyskowatej, typu Wrisberga, najpierw wykonuje się sauceryzację, jeśli jest konieczna, a następnie stabilizuje się łąkotkę szwami, by przymocować ją do błony wyściełającej staw kolanowy.
Rys. 3. Artroskopia stawu kolanowego
Rys. 4. Przycinanie uszkodzonej łąkotki
8. Rehabilitacja
Po operacji, lekarz może założyć na kolano Twojego dziecka ortezę lub opatrunek z miękkiego bandaża. Możliwe, że Twoje dziecko będzie przez pewien czas używać kul ortopedycznych. Bardzo małe dzieci mogą przez kilka tygodni potrzebować wózka inwalidzkiego, jeśli nie mają wystarczającej równowagi lub siły, by używać kul ortopedycznych.
Gdy wstępny proces gojenia się zakończy, lekarz może zlecić fizjoterapię, żeby odbudować siłę i ruchomość. Ćwiczenia te mogą być wykonywane samodzielnie w domu lub z pomocą fizjoterapeuty.
9. Rekonwalescencja
Większość pacjentów powraca do codziennej aktywności po zabiegu artroskopii z powodu łąkotki dyskowatej. Jednakże, jeśli cała łąkotka zostanie usunięta, istnieje ryzyko utrzymywania się bólu i możliwość wystąpienia wczesnej choroby zwyrodnieniowej stawów.
Niekiedy ortopedzi zalecają pacjentom, by unikali dyscyplin sportowych, które nadmiernie obciążają staw kolanowy, poprzez wykonywanie gwałtownych ruchów. Należą do nich piłka nożna, tenis, koszykówka i futbol amerykański.
Często wyszukiwane tematy:
- Zabieg artroskopii kolana
- Zabieg rekonstrukcji więzadła krzyżowego w kolanie (ACL)
- ACL - Instrukcje Pooperacyjne
- Rekonstrukcja łąkotki – instrukcje pooperacyjne
- Alloprzeszczep łąkotki z autologicznym przeszczepem chondrocytów – instrukcje pooperacyjne
- Komórki Macierzyste w Medycynie Sportowej i Ortopedii
- Doświadczenie zawodowe
dr Jan Paradowski ©
Umów wizytę Powrót
