USG metodą dopplerowską

Spis treści

1. Wstęp
2. Kiedy wykonywana jest ultrasonografia metodą dopplerowską?
3. Jak należy przygotować się do badania ultrasonograficznego?
4. Jak przebiega badanie ultrasonograficzne?
5. Jakie jest ryzyko związane z badaniem ultrasonograficznym metodą dopplerowską?
6. Jaki może być wynik badania ultrasonograficznego metodą dopplerowską?
7. Jakie są ograniczenia badania ultrasonograficznego metodą dopplerowską?
8. Jakie są korzyści z badania ultrasonograficznego metodą dopplerowską?

Wstęp

Badanie ultrasonograficzne metodą dopplerowską pozwala na wykorzystywanie fal ultradźwiękowych, by obejrzeć ruch krwi w naczyniach krwionośnych. Ten typ badania umożliwia lekarzowi ocenę przepływu krwi przez duże naczynia tętnicze i żylne, na przykład w obrębie kończyn górnych i dolnych lub szyi. Podczas badania lekarz może wykryć zablokowane naczynie krwionośne lub zmniejszony przepływ krwi w tętnicach szyjnych. Ten problem może doprowadzić do udaru, dlatego bardzo ważne jest jego wczesne zdiagnozowanie. Badanie pozwala także wykryć obecność zakrzepów w dużych żyłach kończyn dolnych. Fragment takiego zakrzepu może się oderwać i doprowadzić do zablokowania przepływu krwi w naczyniach płucnych (tzw. zatorowość płucna). U kobiet ciężarnych badanie ultrasonograficzne metodą dopplerowską umożliwia także ocenę przepływu krwi u dziecka.
Podczas ultrasonografii dopplerowskiej głowica ultrasonograficzna jest delikatnie przesuwana po skórze nad badanym naczyniem krwionośnym. Głowica ultrasonograficzna jednocześnie wysyła i odbiera fale ultradźwiękowe. Ruch krwinek powoduje odbicie fali, która powraca w postaci echa. Na podstawie informacji uzyskanych z odebranego echa fal ultradźwiękowych wytwarzane są obrazy, ukazujące przepływ krwi. Lekarz wykonujący badanie może określić, czy w niektórych miejscach krew płynie wolniej, szybciej lub się cofa.
Istnieją trzy główne typy badania metodą dopplerowską:

• Badanie dopplerowskie metodą fali ciągłej
• Ultrasonografia duplex doppler
• Kolorowy doppler

Kiedy wykonywana jest ultrasonografia metodą dopplerowską?

Badanie ultrasonograficzne metodą dopplerowską jest wykonywane w celu:

• Wykrycia zakrzepów lub zwężenia naczyń krwionośnych w niemal każdej okolicy ciała. Najczęściej ocenia się naczynia krwionośne kończyn oraz szyi.
• Ustalenia przyczyny bólu kończyn dolnych. W przypadku miażdżycy naczyń krwionośnych dochodzi do tzw. chromania przestankowego.
• Oceny przepływu krwi u pacjentów po udarze. U tych osób można wykonać przezczaszkowe badanie metodą dopplerowską.
• Wykrycia poszerzonych żylakowato naczyń krwionośnych
• Ustalenia, które żyły mogą być wykorzystane do przeszczepienia. Pozwala także ocenić funkcję już przeszczepionych naczyń (tzw. bypassów).
• Oceny przepływu krwi w przeszczepionej nerce lub wątrobie.
• Wykrycia obecności blaszki miażdżycowej. Blaszka miażdżycowa w tętnicy szyjnej może prowadzić do zmniejszenia dopływu krwi do mózgu i zwiększać ryzyko udaru.
• Zastosowania leczenia laserem lub radioablacji nieprawidłowych żył
• Oceny stanu zdrowia płodu. Badanie pozwala sprawdzić, jaki jest przepływ krwi w pępowinie, łożysku oraz sercu i mózgu dziecka. W ultrasonografii metodą dopplerowską można ocenić, czy płód otrzymuje odpowiednią ilość tlenu i substancji odżywczych. Badanie to jest szczególnie przydatne w przypadku, gdy:
  • Płód jest zbyt mały jak na wiek ciążowy. W takim przypadku należy sprawdzić, jaki jest przepływ krwi w tętnicy pępkowej.
  • Istnieje możliwość wystąpienia konfliktu serologicznego. Dla oceny stanu zdrowia płodu należy sprawdzić przepływ krwi w mózgu.
  • U matki występują schorzenia takie jak stan przedrzucawkowy.

Jak należy przygotować się do badania ultrasonograficznego?

Na 2 godziny przed badaniem nie należy palić papierosów ani stosować innych środków zawierających nikotynę. Nikotyna powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, co może zafałszować wynik badania.

Jak przebiega badanie ultrasonograficzne?

Ultrasonografia metodą dopplerowską jest wykonywana przez lekarza radiologa lub innego specjalistę, posiadającego odpowiednie kwalifikacje. Przed badaniem pacjent powinien zdjąć biżuterię, która może przeszkadzać w badaniu. W zależności od tego, która część ciała będzie poddana badaniu, pacjent może zostać poproszony o zdjęcie ubrania.
Pozycja pacjenta w trakcie badania zależy od tego, które naczynia krwionośne mają zostać poddane ocenie:

• W przypadku badania naczyń krwionośnych w obrębie jamy brzusznej, pacjent zostaje ułożony na plecach.
• Podczas badania naczyń w klatce piersiowej, pacjent leży na plecach z odchyloną szyją.
• W trakcie oceny naczyń krwionośnych głowy i szyi pacjent może mieć głowę odchyloną w bok.
• Podczas badania ciężarnej kobiety, pacjentka zostaje ułożona na plecach lub na lewym boku.

Po odpowiednim ułożeniu pacjenta/pacjentki do badania, lekarz rozsmarowuje na skórze badanego obszaru specjalny żel ultrasonograficzny.  W trakcie badania pacjent musi leżeć całkowicie nieruchomo. Badanie zwykle trwa około 30-60 minut.
Badanie tętnic kończyn górnych i dolnych
Zwykle lekarz bada obie kończyny górne lub dolne. Nawet jeśli schorzenie dotyczy jednej kończyny,  lekarz porównuje przepływ w obu kończynach. Podczas badania kończyn górnych pacjent najpierw jest ułożony w pozycji leżącej, a później siedzącej.
Badanie ultrasonograficzne żył kończyn górnych i dolnych
Podczas tego badania pacjent leży na plecach, oddycha miarowo i nie może się poruszać. Ruchy oraz zmiany oddechu mogą zmieniać przepływ krwi w badanych naczyniach.
W trakcie badania lekarz może uciskać niektóre żyły, co ułatwia wykrycie zakrzepu. Ponadto, pacjent może być proszony o zmianę pozycji, by sprawdzić czy nie powoduje to zablokowania przepływu w żyle.
Badanie ultrasonograficzne tętnic szyjnych
W przypadku tego badania pacjent leży na plecach, z poduszką podłożoną pod głowę. Badanie wykonuje się po obu stronach szyi. Następnie wyniki są porównywane z normalnymi wartościami, by ustalić, jak bardzo zwężone są tętnice.
Badanie ultrasonograficzne przezczaszkowe
Podczas tego typu badania głowica jest przesuwana w okolicy podstawy czaski lub jej bocznych części.

Jakie jest ryzyko związane z badaniem ultrasonograficznym metodą dopplerowską?

Badanie ultrasonograficzne metodą dopplera nie wiąże się z ryzykiem dla pacjenta ani dziecka.

Jaki może być wynik badania ultrasonograficznego metodą dopplerowską?

Prawidłowy wynik badania ultrasonograficznego metodą dopplerowską może być następujący:

• Badanie nie wykazuje zwężeń ani innych nieprawidłowości w obrębie tętnic.
• Nie ma cech obecności zakrzepów w badanych żyłach. Wymiary i lokalizacja żył są prawidłowe.
• Przepływ krwi w naczyniach krwionośnych jest prawidłowy.

Nieprawidłowy wynik badania ultrasonograficznego metodą dopplerowską może być następujący:

• Badanie wykazuje nieprawidłowy przepływ krwi.
• Badanie wykazuje zwężenie lub zablokowanie naczynia krwionośnego.
• Badanie wykazuje obecność tętniaka.
• Badanie wykazuje nieprawidłowości w obrębie żył, takie jak obecność żylaków.

Jakie są ograniczenia badania ultrasonograficznego metodą dopplerowską?

Wynik badania może być niemiarodajny w przypadku:

• Pacjentów, którzy nie są w stanie leżeć bez ruchu
• Pacjentów cierpiących na arytmię lub inne choroby serca. Te schorzenia mogą zaburzać przepływ krwi, mimo prawidłowych naczyń krwionośnych.
• Pacjentów bardzo otyłych

Jakie są korzyści z badania ultrasonograficznego metodą dopplerowską?

• Badanie ultrasonograficzne jest nieinwazyjne
• Podczas ultrasonografii można uzyskać wyraźne obrazy tkanek miękkich, które nie są dobrze widoczne np. na zdjęciach rentgenowskich
• Badanie ultrasonograficzne pozwala uzyskać obrazy w czasie rzeczywistym, dzięki czemu pozwala na ocenę przepływu krwi
• Badanie ultrasonograficzne jest bardzo bezpieczne, nawet dla kobiet w ciąży
• Badanie ultrasonograficzne jest łatwo dostępne i tanie, w porównaniu z innymi badaniami obrazowymi

Nasza oferta badań USG obejmuje:

• USG brzucha
• USG - doppler
• USG mięśni
• USG moszny (jąder)
• USG nerek
• USG biodra
• USG tarczycy