Konflikt panewkowo-udowy

Spis treści:

1. Anatomia

2. Opis
3. Przyczyna
4. Objawy
5. Domowe sposoby leczenia
6. Badanie lekarskie
7. Leczenie

Konflikt udowo-panewkowy jest schorzeniem, w którym kości biodra mają nieprawidłowy kształt. Ponieważ nie są właściwie dopasowane, trą o siebie i powodują uszkodzenie stawu.

Anatomia

Staw biodrowy to staw panewkowy kulisty. Wydrążenie stawowe tworzy panewkę, która jest częścią kości miednicy. Kulistą powierzchnią stawową jest głowa kości udowej, znajdująca się na górnym końcu kości udowej.

Śliska tkanka, nosząca nazwę chrząstki, pokrywa powierzchnie stawowe. Tworzy gładką warstwę o niewielkim tarciu, która ułatwia kościom swobodne przesuwanie się między sobą.

Panewka stawowa jest otoczona silną chrząstką włóknistą, zwaną obrąbkiem stawowym. Obrąbek tworzy uszczelkę wokół panewki, wytwarzając zwarte połączenie i zwiększając stabilność stawu.

Opis

W konflikcie udowo-panewkowym wokół głowy kości udowej i/lub wzdłuż panewki wytwarzają się wyrośla kostne. Przerost kości sprawia, że kości stawu biodrowego trą o siebie, zamiast poruszać się gładko. Z czasem może to doprowadzić do przerwania obrąbka stawowego i destrukcji chrząstki stawowej (choroba zwyrodnieniowa stawów).

Rodzaje konfliktu udowo-panewkowego:

1. Pincer. W tym typie konflikt pojawia się, ponieważ nadmiar kości wystaje ponad prawidłowy brzeg panewki. Obrąbek może zostać zmiażdżony przez wystający brzeg panewki stawowej.
2. Cam. W konflikcie typu 'cam' głowa kości udowej nie jest okrągła i nie może płynnie obracać się wewnątrz panewki.
3. Typ mieszany. Konflikt mieszany oznacza że współistnieje typ 'pincer' i 'cam'.

Jak postępuje konflikt udowo-panewkowy?

Nie wiadomo, ile osób cierpi na konflikt udowo-panewkowy. Niektóre osoby mogą wieść długie aktywne życie z FAI i nigdy nie mieć z tego powodu dolegliwości. Kiedy pojawią się objawy, zazwyczaj oznacza to, że doszło do uszkodzenia chrząstki lub obrąbka panewki stawowej i choroba prawdopodobnie będzie postępować. Do objawów zalicza się ból, sztywność i utykanie.

Przyczyna

Konflikt udowo-panewkowy pojawia się, ponieważ kości stawu biodrowego nie rozwijają sie prawidłowo podczas wzrostu w okresie dziecięcym. Deformacja typu 'cam', 'pincer' lub mieszana prowadzi do uszkodzenia stawu i bólu. Gdy kości są nieprawidłowo ukształtowane, niewiele można zrobić, by zapobiec wystąpieniu konfliktu udowo-panewkowego.

Ponieważ osoby uprawiające sport silniej obciążają staw biodrowy, mogą zacząć odczuwać ból wcześniej, niż osoby mniej aktywne. Jednakże wysiłek fizyczny nie powoduje konfliktu udowo-panewkowego.

Objawy

Osoby cierpiące na konflikt udowo-panewkowy zazwyczaj odczuwają ból w okolicy pachwiny, chociaż czasami dolegliwości mogą być umiejscowione po zewnętrznej stronie biodra. Ostry, kłujący ból może pojawiać się przy obracaniu, skręcaniu i kucaniu, ale czasami jest to tylko tępe pobolewanie.

Domowe sposoby leczenia

Kiedy objawy pojawią sie po raz pierwszy, warto spróbować określić, jaka czynność mogła spowodować ból. Możesz ograniczyć swoją aktywność, odciążyć biodro, żeby zobaczyć, czy ból się zmniejszy. Niesteroidowe leki przeciwzapalne sprzedawane bez recepty (ibuprofen, naproksen) mogą być pomocne.

Jeżeli Twoje dolegliwości utrzymują się, udaj się do lekarza, by określić dokładna przyczynę bólu i  poznać dostępne możliwości leczenia. Im dłużej bolesne dolegliwości pozostają nieleczone, tym większe uszkodzenie może powstać w obrębie biodra wskutek FAI.

Badanie lekarskie

Podczas Twojej pierwszej wizyty lekarz omówi z Tobą Twój ogólny stan zdrowia i dolegliwości w obrębie biodra. Lekarz zbada również Twój staw biodrowy.

Test konfliktu

Jednym z elementów badania fizykalnego będzie prawdopodobnie przeprowadzenie testu konfliktu. Podczas tego badania lekarz uniesie Twoje kolano do góry, w kierunku klatki piersiowej i zrotuje je do wewnątrz, w kierunku przeciwległego barku. Jeżeli pojawi się ból biodra, wynik testu na obecność konfliktu  jest pozytywny.

Badania obrazowe

Lekarz może zlecić wykonanie badań obrazowych, które pomogą ustalić, czy cierpisz na konflikt udowo-panewkowy.

• Zdjęcie rentgenowskie. Pozwala uzyskać wyraźne obrazy kości i wykaże, czy kości w Twoim stawie biodrowym są nieprawidłowo ukształtowane z powodu FAI. Zdjęcie rentgenowskie wykaże także oznaki zapalenia stawów.
• Tomografia komputerowa. Bardziej szczegółowe, niż zwykłe zdjęcie RTG, tomogramy pozwolą lekarzowi ujrzeć dokładny kształt nieprawidłowych kości biodra.
• Rezonans magnetyczny. To badanie lepiej obrazuje tkanki miękkie. Pomoże lekarzowi określić miejsce uszkodzenia obrąbka panewki i chrząstki stawowej. Wstrzyknięcie kontrastu do stawu podczas badania może lepiej uwidocznić uszkodzenie. Lekarz może także wstrzyknąć do stawu lek znieczulający, jako test diagnostyczny. Jeżeli lek znieczulający przynosi tymczasowe uśmierzenie bólu, potwierdza to, że FAI jest jego przyczyną.

Leczenie

1) Leczenie zachowawcze

Zmiana aktywności. Lekarz może najpierw zalecić Ci zmianę codziennych nawyków i unikanie czynności, który powodują wystąpienie dolegliwości.

Niesteroidowe leki przeciwzapalne. Leki takie jak ibuprofen mogą być stosowane w dużych dawkach, wypisywanych na receptę, żeby pomóc w zmniejszeniu bólu i zapalenia.

Fizjoterapia. Specjalne ćwiczenia mogą pomóc zwiększyć zakres ruchomości w Twoim stawie biodrowym  

i wzmocnić mięśnie utrzymujące staw. Pomoże to zmniejszyć obciążenie uszkodzonego obrąbka lub chrząstki.

2) Leczenie chirurgiczne

Jeżeli badania wykażą uszkodzenie stawu spowodowane przez FAI i ból nie ustąpi pod wpływem leczenia zachowawczego, Twój lekarz może zalecić operację.

Wiele przypadków konfliktu udowo-panewkowego może być leczonych metodą artroskopową. Zabiegi artroskopowe są wykonywane przy zastosowaniu drobnych nacięć i niewielkich  narzędzi. Chirurg używa miniaturowej kamery, zwanej artroskopem, do obejrzenia wnętrza stawu biodrowego.

Podczas artroskopii lekarz może naprawić lub oczyścić wszelkie uszkodzenia obrąbka panewki i chrząstki stawowej. Może skorygować FAI, przycinając kostny brzeg panewki i odcinając guzek na kości udowej. W poważniejszych przypadkach może być konieczna operacja metodą otwartą, z większym nacięciem.

Wyniki długoterminowe

Operacja może skutecznie zmniejszyć dolegliwości spowodowane konfliktem udowo-panewkowym. Skorygowanie miejsca ucisku może zapobiec dalszemu uszkodzeniu stawu biodrowego. Jednakże nie wszystkie uszkodzenia mogą być skorygowane operacyjnie, zwłaszcza jeśli zwlekano z leczeniem i uszkodzenie jest poważne. Możliwe, że więcej problemów rozwinie się w przyszłości. Chociaż istnieje niewielkie ryzyko, że operacja nie pomoże, to obecnie jest najlepszą metodą leczenia bolesnego FAI.

Techniki przyszłości

Wraz z rozwojem chirurgii, lekarze prawdopodobnie będą zalecać wcześniejsze wykonywanie operacji. Technika chirurgiczna ciągle się rozwija i w przyszłości komputery będą używane do pomocy w korekcji i nadawaniu prawidłowego kształtu kościom stawu biodrowego.