Rehabilitacja kręgosłupa

Zapraszamy do Sport-Med Kraków - placówki medycznej ortopedii i rehabilitacji sportowej - kliknij tutaj lub zadzwoń tel.: 501224884.

Spis treści:

Obecnie większość z nas, ludzi żyjących w środowisku cywilizacyjnym, miała lub ma jakieś dolegliwości bólowe związane z kręgosłupem. Zespoły bólowe kręgosłupa są aktualnie najpopularniejszą dolegliwością w narządzie ruchu człowieka. Według badań przeprowadzonych wśród Polaków, przyjmuje się, że co druga osoba żyjąca w populacji polskiej pod zgłaszała dolegliwości związane z przewlekłymi zespołami bólowymi kręgosłupa.

Pomimo powszechności tego schorzenia, często trudno jednoznacznie wyjaśnić patomechanizm jego występowania. Uwarunkowane jest to niezwykle dużą złożonością zjawiska, jakim są zespoły bólowe kręgosłupa. Istnieje wiele możliwości leczenia, począwszy od profilaktyki, poprzez liczne zabiegi z dziedziny z fizjoterapii oraz metody fizjoterapeutyczne, a skończywszy na interwencji chirurgicznej.

1. Niespecyficzne bóle pleców

Bardzo często zdarza się, że bóle pleców mają charakter krótkotrwały i samoistnie przemijają. W tego typu dolegliwościach przyczyna bólu nie jest do końca znana. Mówimy wtedy o dolegliwościach pod postacią niespecyficznych bólów pleców. Za przyczynę bólu uważa się powysiłkowe bądź pourazowe uszkodzenie więzadeł, ścięgien lub mięśni. Mimo, iż źródło bólu nie jest do końca znane, przypuszcza się, że nadwyrężenie kompleksu krzyżowo – biodrowego lub lędźwiowo – krzyżowego jest przyczyną dolegliwości bólowych. Dalsza diagnostyka jest konieczna, jeśli ból pleców nie mija samoistnie.

2. Dyskopatia - dysfunkcje krążka międzykręgowego

Dyskopatia jest terminem określającym patologie krążka między kręgowego. Jest to termin według mnie często nadużywany. Dodatkowo, często słyszymy, że komuś wypadł dysk, ale jest to zwrot niewłaściwy, ponieważ dysk nie może po prostu wypaść.

Krążek międzykręgowy może się zużyć, ulec zwyrodnieniu, rozszczepieniu lub rozerwaniu. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest nadmierne, a przede wszystkim niewłaściwe obciążanie kręgosłupa – przy pochylaniu się, zgięciu lub podnoszeniu przedmiotów. Na skutek wielokrotnego powtarzania nieprawidłowych wzorców ruchowych, krążek międzykręgowy może ulec rozerwaniu i dochodzi do wypadnięcia jądra miażdżystego.

Jądro miażdżyste jest galaretowatą częścią krążka międzykręgowego, która w konsekwencji jego wypadnięcia może uciskać na pobliskie nerwy. Objawem takiego stanu rzeczy jest silny ból pleców, który może promieniować wzdłuż całej kończyny dolnej, docierając nawet do stopy. Może występować wrażenie drętwienia i mrowienia w kończynie dolnej, począwszy od uda, a skończywszy na stopie. W niektórych przypadkach dochodzi do osłabienia siły mięśniowej w kończynie dolnej.

3. Rwa kulszowa

Bóle uciskowe są popularnie nazywane ischiasem, ischialgią, rwą kulszową. W przeciwieństwie do bólów spowodowanych np. zablokowaniem stawów kręgosłupa, bóle korzeniowe promieniują do konkretnych części, zazwyczaj do jednej kończyny, np. w wypadnięciu jądra miażdżystego L3-L4 do uda, L4-L5 do palucha, L5-S1 do palca małego. Możliwe są także bóle w tkankach około kręgosłupowych i w mięśniach, spowodowane zaburzeniem czynności segmentu kręgosłupa, na poziomie którego znajduje się uszkodzony krążek.

Objawem rwy kulszowej jest przede wszystkim ból tylnej strony uda, promieniujący do pośladka, po tylnej powierzchni uda lub do łydki albo stopy. Dodatkowo mogą występować parestezje, drętwienia i zaburzenia czucia w kończynie dolnej.

4. Lumbago

Często termin lumbago jest łączony z „niespecyficznymi bólami pleców”. W tym wypadku ból ma charakter ostry i często nawracający. Występuje tutaj promieniowanie bólu do pośladków lub do jednej z kończyn. Dodatkowo, okresowi nasilenia objawów towarzyszy sztywność i przeczulica okolicy lędźwiowo – krzyżowej. Zdarza się, że ból ustępuje samoistnie, czasami jednak nawraca lub nawet może przekształcić się w ból przewlekły.

5. Ból krzyża - zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lędźwiowego

Odcinek lędźwiowy kręgosłupa, ze względu na swoje położenie, jest narażony na bardzo duże obciążenia w czasie całego życia człowieka. W związku z tym, zmiany zwyrodnieniowe polegające na zużyciu i uszkodzeniu struktur kręgosłupa, są bardzo powszechne.

Zmiany zwyrodnieniowe lędźwiowego odcinka kręgosłupa występują najczęściej pomiędzy czwartym a piątym kręgiem lędźwiowym, oraz między piątym a pierwszym kręgiem kości krzyżowej. Zmiany te mogą być przyczyną np. rwy kulszowej.

Warto zaznaczyć, iż fakt istnienia zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa lędźwiowego wcale nie przesądza o wystąpieniu bólów pleców. Jednocześnie osoby ze stosunkowo niewielkimi zmianami mogą odczuwać bardzo silny ból.

Leczenie dolegliwości bólowych kręgosłupa polega na zastosowaniu różnego rodzaju technik manualnych w celu przywrócenia organizmowi równowagi funkcjonalnej i strukturalnej.

Oprócz technik terapeutycznych, które w swoim założeniu są ukierunkowane na przyczynę dolegliwości bólowych kręgosłupa, stosuje się leczenie objawowe, mające na celu łagodzenie dolegliwości bólowych. Do tego rodzaju metod zaliczamy zabiegi z zakresu fizykoterapii. W zależności od oczekiwanego efektu, zabiegi te prowadzą do zmniejszenia napięcia mięśniowego, a w konsekwencji do złagodzenia dolegliwości bólowych.

Rehabilitacja kręgosłupa lędźwiowego powinna zawsze odbywać się pod okiem wykwalifikowanego specjalisty. Wśród zabiegów fizykoterapeutycznych, mających korzystne działanie w zespołach bólowych kręgosłupa, należy wymienić między innymi: przezskórną elektryczną stymulację nerwów TENS - działanie przeciwbólowe i normalizujące przewodnictwo nerwowo-mięśniowe, krioterapię w postaci nadmuchu zimnych par azotu, okładów z krio-żeli itp.- działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i rozluźniające, prądy impulsowe (diadynamiczne) - działanie przeciwbólowe i rozluźniające.

Należy jednak pamiętać, iż są to zabiegi, których celem jest łagodzenie objawów dolegliwości bólowych. W związku z tym, zabiegi z zakresu fizykoterapii stanowią jedynie pomocne narzędzie w kompleksowej terapii zespołów bólowych kręgosłupa. Można z nich korzystać w trakcie ostrego okresu dolegliwości bólowych, ale ich stosowanie jako podstawowego narzędzia w terapii nie przyniesie pożądanych rezultatów.

6. Leczenie

Leczenie bólów pleców powinniśmy rozpocząć od wizyty u specjalisty, czy to lekarza czy fizjoterapeuty. Po przeprowadzeniu badania zostanie określona konkretna diagnoza, warunkująca przebieg dalszego leczenia. Oto kilka przykładowych pytań, nad którymi warto się zastanowić przed wizytą u specjalisty i które umożliwią trafne rozpoznanie problemu. Zastanówmy się zatem, czy ból jest zlokalizowany w jednym miejscu, czy dotyczy większego obszaru i jest bardziej „rozlany”? Czy ból promieniuje do innych części ciała, na przykład do kończyny dolnej lub górnej? Postarajmy się przypomnieć sobie moment pojawienia się bólu, czy wystąpił on nagle czy może narastał stopniowo, jeśli stopniowo to w jakim czasie ?

Dodatkowo, należy wziąć pod uwagę, czy ból pojawił się podczas wykonywania jakiejś czynności, w czasie ruchu, wysiłku fizycznego, podnoszenia czegoś ciężkiego. Warto zaznaczyć, że są to tylko przykładowe pytania, często zadawane podczas badania. Nie polecamy zatem stawiania diagnozy na własną rękę, bazując tylko na tych przykładach.

Rzetelne badanie obejmuje wiele innych elementów takich jak: badanie siły mięśniowej, badanie zakresu ruchomości, sprawdzenie odruchów fizjologicznych i patologicznych, ocena chodu oraz krzywizn kręgosłupa i in. Z tego też względu, każdą dolegliwość związaną z kręgosłupem, należy skonsultować ze specjalistą.

Pierwszym etapem leczenia powinno być usunięcie przyczyny bólu. Następnie należy zlikwidować objawy i skutki czyli bóle miejscowe, bóle promieniujące, niedowłady mięśniowe, upośledzenie czucia skórnego i in. będące następstwem uszkodzenia krążka i kompresji jądra miażdżystego na korzenie.

Kolejny etap to eliminacja współistniejących zaburzeń czynnościowych lub tzw. pozostałości po przebyciu zespołu bólowego korzeniowego, mogących być źródłem przedłużającego się bólu (punktów maksymalnej bolesności, wzmożonego napięcia więzadeł i mięśni, stref przeczulicy skórnej oraz usunięcie współistniejących zablokowań stawów kręgów - szczególnie w tzw. punktach kluczowych kręgosłupa).

Dodatkowo, należy przywrócić prawidłową symetrię napięć mięśniowych (rozluźnić przykurczone mięśnie i wzmocnić osłabione). Zlikwidowanie przyczyn prowadzących do powstawania zjawiska zaburzenia równowagi napięć mięśniowych czyli zmiana trybu życia, nauka prawidłowych stereotypów ruchowych, likwidacja przyczyn przewlekłego stresu, prawidłowe odżywianie, zmiana nawyków cywilizacyjnych, zmiana rodzaju pracy, utrata wagi, są również bardzo istotnymi składnikami procesu leczenia.

7. Profilaktyka

Po pierwsze - powinniśmy nauczyć się i utrwalić prawidłowe wzorce wykonywania podstawowych ruchów. Ponadto, musimy nauczyć się praktycznie stosować powyższe prawidłowe ruchy podczas codziennych czynności życiowych i zawodowych. Podnoszenie ciężkich przedmiotów z ziemi powinniśmy wykonywać poprzez ugięcie nóg tak aby oszczędzać kręgosłup.

Jeśli jednak odczuwamy już objawy choroby przeciążeniowej kręgosłupa, dostosujmy rodzaj i charakter pracy, czynności codziennych oraz otaczającego nas środowiska do rodzaju występujących zaburzeń.

Proces leczenia przewlekłych zespołów bólowych powinien przede wszystkim opierać się na znalezieniu przyczyny dolegliwości, a w dalszej kolejności na jej eliminacji. Cel ten może zostać osiągnięty tylko wówczas, gdy nasze działania terapeutyczne będą oparte nie na jednej metodzie, lecz na wybranych elementach z różnych koncepcji leczenia.

Należy pamiętać, iż tylko kompleksowa terapia w połączeniu z odpowiednią profilaktyką, pozwoli uzyskać oczekiwany efekt w postaci eliminacji źródła dolegliwości bólowych. Leczenie objawowe przynosi ulgę od bólu lecz nie eliminuje jego przyczyny.

Jeśli chcesz umówić wizytę u fizjoterapeuty lub osteopaty w Sport-Med Kraków, zadzwoń pod numer 501-224-884 lub kliknij  tutaj.

Często wyszukiwane tematy:

• Lekarz sportowy Kraków
• Blokada kręgosłupa
• Bóle kręgosłupa