USG węzłów chłonnych

Spis treści

1. Wstęp
2. Jak należy przygotować się do badania?
3. Jak przebiega badanie ultrasonograficzne węzłów chłonnych?
4. Jakie są korzyści z badania ultrasonograficznego węzłów chłonnych?
5. Jak zbudowany jest sprzęt do ultrasonografii?
6. Jakie jest ryzyko związane z badaniem ultrasonograficznym węzłów chłonnych?
7. Jakie są ograniczenia badania ultrasonograficznego?

Wstęp

Przerzuty nowotworowe do szyjnych węzłów chłonnych są dość częste w przypadku nowotworów złośliwych głowy i szyi. Nowotwory złośliwe piersi przerzutują natomiast do węzłów chłonnych pachowych. Główną przyczyną powiększenia węzłów chłonnych jest miejscowy odczyn zapalny, ale każde utrzymujące się przez dłuższy czas powiększenie węzłów chłonnych wymaga pogłębionej diagnostyki. W obrębie szyjnych węzłów chłonnych może również rozwinąć się chłoniak. Badanie ultrasonograficzne jest dobrą metodą oceny powiększonych węzłów chłonnych, ze względu na wysoką czułość (98%) i specyficzność (95%) tego badania, zwłaszcza w połączeniu z biopsją cienkoigłową. Dodatkowo zastosowanie ultrasonografii z Dopplerem pozwala na ocenę unaczynienia powiększonego węzła chłonnego. Badanie usg węzłów chłonnych pod pachami jest wykonywane za pomocą głowicy wysyłającej fale ultradźwiękowe, które odbijają się od tkanek i narządów, a następnie powracają w postaci echa. Odebrane sygnały są przetwarzane w obraz wyświetlany na monitorze. Dzięki temu, że uzyskiwane obrazy są wyświetlane w czasie rzeczywistym, można także wykonać biopsję podejrzanego węzła chłonnego pod kontrolą wzroku.

Jak należy przygotować się do badania usg węzłów chłonnych u dziecka i dorosłego?

Ultrasonografia węzłów chłonnych nie wymaga od pacjenta specjalnego przygotowania. Najlepiej w dniu badania założyć wygodne, luźne ubranie oraz zdjąć wszelką biżuterię.   

Jak przebiega badanie ultrasonograficzne węzłów chłonnych szyi i innych miejsc?

Badanie ultrasonograficzne węzłów chłonnych najczęściej jest wykonywane przez lekarza radiologa lub innego lekarza specjalistę, posiadającego doświadczenie w tej dziedzinie. Przed badaniem pacjent musi się rozebrać, a następnie położyć się na plecach na leżance.  Następnie lekarz smaruje skórę badanego obszaru specjalnym żelem do ultrasonografii. Ważne jest, by pacjent leżał nieruchomo podczas badania. Badanie trwa około 20 minut. Badanie może być nieco nieprzyjemne, pacjent może odczuwać lekki ucisk głowicy.
 Podczas badania ultrasonograficznego węzłów chłonnych lekarz ocenia kilka cech, które ułatwiają odróżnienie odczynowych węzłów chłonnych od węzłów przerzutowych. Oceniana jest między innymi wielkość węzłów, ich kształt, obecność zatoki, echogeniczność, granice, obecność martwicy, obecność zwapnień. Zmienione nowotworowo węzły chłonne zwykle są powiększone, podobnie jak węzły zmienione w przebiegu odczynu zapalnego. Nie można więc traktować tego kryterium dla rozstrzygnięcia, czy mamy do czynienia z procesem nowotworowym. Węzły chłonne zmienione z powodu nowotworu lub gruźlicy zwykle mają okrągły kształt, natomiast odczynowe węzły chłonne zwykle są podłużne lub owalne. Węzły chłonne odczynowe to węzły zmienione najczęściej w związku z infekcją lub stanem zapalnym. Obecność martwicy jest charakterystyczna dla węzłów zmienionych w przebiegu gruźlicy lub przerzutów nowotworowych. Przerzutowe węzły chłonne zwykle mają ostre brzegi, natomiast węzły prawidłowa lub zmienione zapalnie mają nieostre zarysy. W badaniu z Dopplerem oceniana jest ponadto obecność przepływów naczyniowych i rodzaj unaczynienia węzła chłonnego(obwodowe lub centralne).

USG węzłów chłonnych jest także często wykorzystywane do prowadzenia biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej (BAC), która pozwala na pobranie komórek z podejrzanych węzłów do dalszej analizy. Dzięki temu lekarze mogą uzyskać wyniki w sposób minimalnie inwazyjny, co zwiększa komfort pacjenta i zmniejsza ryzyko powikłań.

USG ultrasonograficzne węzłów chłonnych - co daje badanie?

• Badanie ultrasonograficzne jest nieinwazyjne
• Badanie ultrasonograficzne jest łatwo dostępne i względnie tanie
• Podczas ultrasonografii można uzyskać wyraźne obrazy tkanek miękkich, które nie są dobrze widoczne np. na zdjęciach rentgenowskich
• Badanie ultrasonograficzne pozwala uzyskać obrazy w czasie rzeczywistym, dzięki czemu pozwala na wykonywanie biopsji pod kontrolą wzroku
• Czasami badanie może być nieco nieprzyjemne, ale zwykle nie jest bolesne
• Jest bardzo bezpieczne i może być wykonywane u dzieci i kobiet w ciąży

Jak zbudowany jest sprzęt do ultrasonografii?

Ultrasonograf składa się z konsoli zawierającej komputer, elektronikę i wyświetlacz oraz głowicy ultrasonograficznej. Głowica jest niewielkim urządzeniem, przypominającym mikrofon. Wysyła ona fale o wysokiej częstotliwości, niesłyszane przez ludzkie ucho. Fale rozprzestrzeniają się w tkankach i ulegają odbiciu. Następnie głowica odbiera echa odbitych fal, podobnie jak sonar w łodziach podwodnych. Odebrane sygnały są później przetwarzane w obraz, wyświetlany na monitorze.

Jakie jest ryzyko związane z badaniem ultrasonograficznym węzłów chłonnych?

Badanie ultrasonograficzne węzłów chłonnych nie wiąże się z ryzykiem dla pacjenta.

Jakie są ograniczenia badania ultrasonograficznego?

Ultrasonografia ma pewne ograniczenia. Dokładność badania w dużym stopniu zależy od doświadczenia i umiejętności lekarza. Badanie jest również w pewnym stopniu uzależnione od współpracy pacjenta, który powinien leżeć nieruchomo.